Osteopathie is een manuele onderzoek- en behandelmethode waarbij alle weefsels in het menselijk lichaam onderzocht worden op hun beweeglijkheid en hun onderlinge afhankelijkheid in relatie met de klachten van de patiënt. Manueel, omdat onderzoek en behandeling alleen met de handen geschiedt en er dus geen apparaten aan te pas komen.Onder beweeglijkheid verstaan we niet alleen de bewuste bewegingen die een mens kan maken (zoals het bewust draaien van je hoofd, het heffen van je arm of het lopen), maar ook de onbewuste bewegingen van het lichaam (zoals de ademhaling, de peristaltiek van maag en darmen, nierbewegingen of stroming van bloed, lymfe of hersenvocht). Het kan dus zijn dat de oorzaak niet direct in de regio van de klacht ligt. De oorzaak van chronische rugpijn kan bijvoorbeeld liggen in een vastzittend gewricht in schedel, wervelkolom, bekken, voet of in een orgaan (nier, dikke darm) dat niet mobiel (beweeglijk) is. De osteopaat onderzoekt daarom niet alleen de regio waarin de klacht optreedt maar het hele lichaam. Hij gaat daarbij uit van een aantal principes, namelijk:
- Het lichaam is een biologische eenheid waarin verschillende systemen elkaar beïnvloeden. Een aantasting van een onderdeel van het lichaam betekent een verstoring van het harmonisch evenwicht in heel het lichaam. De osteopathie moet dus niet enkel de functie van het aangetaste lichaamsdeel opsporen, maar ze moet ook het evenwicht in heel het lichaam herstellen. De symptomen van een disfunctie kunnen zich waar dan ook in het lichaam en/of de geest uiten. De osteopaat benadert de mens als een entiteit, waarbij de wederzijdse interacties tussen de drie grote systemen (partiële, viscerale en craniale systeem) centraal staan.
- Structuur en functie zijn onderling en wederkerig van elkaar afhankelijk. De structurele integriteit van het lichaam weerspiegelt de gezondheidstoestand van een individu. Verandering in functie kan leiden tot verandering in de structuur. Wijziging van de structuur kan oorzaak zijn van wijziging in functie. In het lichaam zijn er meerdere compensatoire processen aanwezig welke de structurele / functionele veranderingen begeleiden, zonder onmiddellijk de inherente zelfheling van het lichaam te belemmeren.
- De mens heeft de mogelijkheid om zichzelf te genezen. Het lichaam heeft een natuurlijke neiging om het evenwicht te herstellen. Het lichaam moet dus in zichzelf de middelen bezitten om dat evenwicht terug te vinden. Dit kan ook versterkt worden door een aangepaste voeding. In plaats van de betrokken klacht aan te pakken, moet de behandeling dus vaak de verdedigingsmiddelen van het organisme herstellen. De beweeglijkheid van het mechanisme dient teruggevonden te worden. Het is de taak van de osteopaat zoveel mogelijk stresscomponenten in het lichaam vrij te maken opdat er weer een natuurlijke balans wordt gevonden. Dit wordt ook wel het zelfgenezend vermogen van het lichaam genoemd.
Vanuit de osteopathische zienswijze wordt niet zozeer de ziekte behandeld, maar wordt er gewerkt aan de bewegingsbeperking van die weefsels die betrokken zijn bij het ontstaan van de klacht. Dit gebeurt volgens het holistisch principe:
- Pariëtaal aspect het bewegingsapparaat, gevormd door botten, spieren, pezen, gewrichten, wervels,…
- Visceraal aspect de inwendige organen met hun bloedvaten, lymfevaten en besturende zenuwen
- Cranio-sacraal aspect de schedel en de wervelkolom met daarin het hersenvocht, de vliezen en het zenuwstelsel